XÉT NGHIỆM TẾ BÀO TRONG CÁC LOẠI DỊCH (Phương pháp thủ công)

XÉT NGHIỆM TẾ BÀO TRONG CÁC LOẠI DỊCH

(Phương pháp thủ công)

(Others fluid Test by manual method)

 

NGUYÊN LÝ

Các loại dịch thường gặp gồm: Dịch màng tim, dịch màng phổi, dịch màng bụng và dịch khớp.

Xét nghiệm tế bào trong các dịch là xác định về sự có mặt, tỷ lệ và phân tích hình thái các tế bào có trong dịch nhằm hỗ trợ công tác chẩn đoán, theo dõi và điều trị bệnh.

CHỈ ĐỊNH

Nghi ngờ viêm hoặc thâm nhiễm tế bào ác tính các màng: màng phổi, màng tim, màng bụng, dịch khớp.

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Không có chống chỉ định.

CHUẨN BỊ

Người thực hiện

01 kỹ thuật viên hoặc cử nhân kỹ thuật y có kiến thức chuyên khoa.

Phương tiện – Hóa chất

Dụng cụ

Kính hiển vi quang học;

Máy ly tâm;

Lam kính khô, sạch;

Đũa thủy tinh dẹt một đầu;

Bàn sấy hoặc quạt sấy tiêu bản;

Pipette Pasteur và quả bóp;

Ống nghiệm nhỏ khô sạch;

Khay inox quả đậu;

Gạc sạch;

Băng dính vải hoặc băng dính giấy;

Dụng cụ lập công thức bạch cầu (bàn bấm hoặc đá xây dựng).

Hóa chất

Cồn tuyệt đối;

Dung dịch Giemsa mẹ;

Nước cất;

Dầu soi kính hiển

Bệnh phẩm

Là mẫu dịch đựng trong ống nghiệm sạch đảm bảo các điều kiện:

Miệng ống nghiệm được đậy nắp kín.

Ống nghiệm có đầy đủ thông tin hành chính về tên, tuổi, giường, khoa của người bệnh phù hợp với giấy xét nghiệm.

Phiếu xét nghiệm

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Trước khi đếm, xác định số lượng và màu sắc dịch.

Tiến hành kỹ thuật với các trường hợp dưới đây:

Trường hợp dịch lỏng (màng bụng, màng tim, màng phổi,...)

Bước 1. Để lắng tự nhiêm hoặc ly tâm nhẹ (1000 vòng/phút trong 10 phút)

Bước 2. Lấy cặn nhỏ một giọt lên tiêu bản kính sạch.

Bước 3. Dùng que thuỷ tinh đầu nhẵn dẹt di giọt bệnh phẩm theo hình tròn đồng tâm, đường kính 1,5 - 2 cm.

Bước 4. Để khô tự nhiên, cố định bằng cồn tuyệt đối, nhuộm Giemsa với tỷ lệ 1/5 trong 5 - 7 phút.

Bước 5. Làm khô tiêu bản và nhận định kết quả.

Trường hợp dịch đặc và quánh

Bước 1. Nếu dịch có độ nhớt tương đương với máu thì làm tiêu bản giọt đàn như tiêu bản máu. Cố định và nhuộm như tiêu bản máu.

Bước 2. Nếu dịch quánh, đặc: Dùng tăm bông lấy chất dịch cho lên tiêu lam kính. Dùng lam kéo dàn tiêu bản như làm tiêu bản máu đàn hoặc dùng tăm bông di nhẹ như làm tiêu bản giọt đặc.

Bước 3. Để khô, đánh dấu, cố định và nhuộm.

NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Sau khi có tiêu bản, việc nhận định kết quả được tập trung vào các tiêu chí nhận xét.

Màu sắc của dịch.

Đánh giá về sự có mặt của tế bào trên tiêu bản nhuộm Giemsa (giàu hay nghèo tế bào).

Phân tích đặc điểm hình thái của các loại tế bào có trong dịch.

Kết luận sau khi phân tích hình thái tế bào (nếu đủ điều kiện).

NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

Nhầm bệnh phẩm, nhầm giấy xét nghiệm hoặc sai lệch thông tin giữa bệnh phẩm và giấy xét nghiệm.

Bệnh phẩm không được gửi đến phòng xét nghiệm ngay sau khi lấy.

Không lắc đều bệnh phẩm trước khi tiến hành kỹ thuật.

Tiêu bản không đạt tiêu chuẩn.

Thời gian nhuộm và nồng độ thuốc nhuộm không phù hợp.