Bài giảng Đánh giá và hồi sức sơ sinh

Bài giảng Đánh giá và hồi sức sơ sinh

Hồ Viết Thắng ¹ © Bộ môn Phụ Sản, Khoa Y, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. 

¹Giảng viên, Bộ môn Phụ Sản Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. e-mail: [email protected]  

Điểm thiết yếu nhất trong hồi sức sơ sinh là giúp chúng thiết lập được tiểu tuần hoàn chức năng. Thao tác quan trọng nhất trong hồi sức sơ sinh là đánh giá tình trạng hô hấp và hỗ trợ thông khí phổi bằng thông khí áp lực dương, là biện pháp được ưu tiên thực hiện khi sơ sinh không tự thực hiện được các động tác hít vào đầu tiên.

CÁC TRẺ SƠ SINH CẦN PHẢI HỒI SỨC

100% các trẻ  sinh ra phải được đánh giá, xem xét có cần can thiệp hồi sức hay không.

Hầu hết trẻ sơ sinh đều khỏe mạnh khi sinh. Chỉ khoảng 10% trẻ sơ sinh là cần hỗ trợ sau sanh. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 1% trẻ sơ sinh là cần các biện pháp hồi sức tích cực để được cứu sống. Các trẻ này sẽ cần đặt nội khí quản, ấn ngực, và/hoặc thuốc.

Phải lưu ý một điều quan trọng là mọi trẻ sinh ra phải được đánh giá, xem xét có cần can thiệp hồi sức hay không. Cần nhận biết các dấu hiệu của một sơ sinh bị tổn thương.

Các dấu hiệu cho phép nhận diện một trẻ sơ sinh bị tổn thương gồm:

Trương lực cơ giảm 

Suy hô hấp: bé không thở hay không khóc

Nhịp tim chậm

Huyết áp thấp 

Thở nhanh 

Tím 

Ngừng thở được phân ra 

Ngưng thở nguyên phát 

Ngưng thở nguyên phát   

Ngừng thở nguyên phát: 

Khi trẻ bị thiếu O₂, ban đầu sẽ nỗ lực thở nhanh, kế đó là ngừng thở nguyên phát, nhịp tim giảm. 

Ngưng thở nguyên phát sẽ cải thiện khi kích thích da.

Ngừng thở thứ phát:

Nếu trẻ tiếp tục thiếu oxy, ngừng thở thứ phát sẽ xảy ra, kèm theo giảm nhịp tim và tụt huyết áp. 

Ngừng thở thứ phát không thể phục hồi khi kích thích, mà cần phải thông khí hỗ trợ.

Bắt đầu thông khí áp lực dương hiệu quả khi ngừng thở thứ phát thường cải thiện nhịp tim nhanh chóng.

Những điểm quan trọng trong lưu đồ hồi sức sơ sinh.

Thông khí là thủ thuật quan trọng  nhất trong hồi sức sơ sinh.

Thông khí áp lực dương hiệu quả trong ngừng thở thứ phát thường sẽ giúp cải thiện nhịp tim.

Nếu nhịp tim không tăng, có thể là thông khí không đầy đủ và/hoặc cần thiết phải ấn ngực và cho epinephrine

Nhịp tim < 60 lần/ph → cần các bước hỗ trợ 

Nhịp tim > 60 lần/ph → có thể ngừng ấn ngực 

Nhịp tim > 100 lần/ph và tự thở → có thể ngừng thông khí áp lực dương 

Giới hạn thời gian: nếu không cải thiện sau 30 giây, chuyển sang bước tiếp theo 

Có thể xem xét đặt nội khí quản ở một số bước

TÀI LIỆU ĐỌC THÊM

WHO. Guidelines on basic newborn resuscitation. 2012